NOBREZA III
Nin fu, nin fa
(nin fuxen, nin fame)
…avóa, porque sempre fas un bolico de pan de máis?…..
Era un home de carácter reservado, case que ruín, case que huraño, xérmen do escravismo da Galiza esfameada. Daquela non había exprotación infantil, só había fame ou traballo, e moitas das veces dábanse os dous casos. Xurdíu da Galiza rural, da Galiza escrava, meniños que o mesmo ían as piñas para o señorito, que ían remando durante horas nunha dorna…durante anos nunha vida…para poder levar á casa algo de comer, e comer eles mesmos. Bon, pois algo así era o meu bisabó, criado a base de traballo desde que aprendeu a andar, nadie lle regalou nada, todo o contrario, traballando de arreo prácticamente polo prato de comida; xa aboliran a escravitude había un século nos Estados Unidos pero en Galiza todavía continuaba, eso sí, non tiñamos racismo; para os señoritos era igual un home de raza aria que de cor, sempre e cando o poudese explotar.
Pero dentro da pobreza tamén hai crases, na casa do meu bisabó nunca faltaba pan, todolos días faciamos un bolico de pan no forno que tiñamos, e iso era case ser ricos naquel tempo. O resto da rua na que estaba emprazada a nosa casa eran pobres case de último nivel, dos que botaban dous días pedindo polas aldeas para poder levar un bolico de pan co valoro ou con sorte algún anaco de touciño por facer un traballo que ben valía o porco enteiro..
Foi un deses días nos que a fame semella querer buscar os límites os febres humanos, finxindo limitacións en troques de virtudes que ninguén imaxinaría que poideran xurdir entre tanta miseria….estaba meu bisavó só na casa, pois a sua dona (a miña bisavoa) saira para traballar. De súpeto escoitou un ruido no forno e votou cara alo correndo. Ao chegar escoitou como dentro do forno no que se estaba a facer o pan saían uns laios de miniños… eran de duas rapaciñas que vivían aló cerca e que eran pobres de último nivel, que cando xa non poideron máis e entraron para coller o pan do mesmo forno, quedaran encerradas, donde se estaban queimando por medo as represalias do meu bisavó.
Meu bisavó, temblándolle as mans, sacounas do forno, queimadiñas, dooridas, avergoñadas por tratar de roubar o pan, apoucadas, porque sentían que estaban facendo algo malo, “NON ROUBARÁS”, decía a igrexa, pero sin embargo non falaba nada da fame, “NON ROUBARÁS” algo que tentaba contra as dores da alma pero que nadie lle dixo a elas, coitadiñas, como eliminar as dores que a fame producía no corpo, "NON ROUBARÁS" pero ninguén lles decía "NON PASARÁS FAME"; e dándolles o pan que tiñamos para nós ese día, mandounas para a sua casa e en canto marcharon o ruin home de ferro escomenzou a chorar.
Pouco despois, chegou a miña bisaboa e foi sacar o bolico de pan do forno…mais non se atopaba alí, polo que lle dixo ó meu abó:
- Xosé, collestes ti o pan da lareira?
- Non, eu non.
- Pois alghén o roubou…seguro que foi Maruxa, vaime a escoitar.
- Estate queda, compañeira, pídocho por favor.
O meu bisavó agarrouna antes de que poidera sair da casa, e ainda con bágoas na cara, abrazouna e contoulle o sucedido. Nunca miña bisavóa vira ó seu home mergullado na sua propia tristura, vencido polas desgracias alleas, cando as propias nunca o fixeran, e desde entonces na miña casa fanse sempre dous bolicos de pan e deixámos un deles fora da lareira, que unhas veces desaparece e outras non, pero nadie pregunta por el...
Nobreza ou pobreza? Si cando desde a pobreza pode aparecer a máis grandes das nobrezas, ca riqueza e o traballo compartido, ninguén debería pasar fame. Oxalá este sentimento chegue a quen poida facer algo……..
Nin fu, nin fa
(nin fuxen, nin fame)
…avóa, porque sempre fas un bolico de pan de máis?…..
Era un home de carácter reservado, case que ruín, case que huraño, xérmen do escravismo da Galiza esfameada. Daquela non había exprotación infantil, só había fame ou traballo, e moitas das veces dábanse os dous casos. Xurdíu da Galiza rural, da Galiza escrava, meniños que o mesmo ían as piñas para o señorito, que ían remando durante horas nunha dorna…durante anos nunha vida…para poder levar á casa algo de comer, e comer eles mesmos. Bon, pois algo así era o meu bisabó, criado a base de traballo desde que aprendeu a andar, nadie lle regalou nada, todo o contrario, traballando de arreo prácticamente polo prato de comida; xa aboliran a escravitude había un século nos Estados Unidos pero en Galiza todavía continuaba, eso sí, non tiñamos racismo; para os señoritos era igual un home de raza aria que de cor, sempre e cando o poudese explotar.
Pero dentro da pobreza tamén hai crases, na casa do meu bisabó nunca faltaba pan, todolos días faciamos un bolico de pan no forno que tiñamos, e iso era case ser ricos naquel tempo. O resto da rua na que estaba emprazada a nosa casa eran pobres case de último nivel, dos que botaban dous días pedindo polas aldeas para poder levar un bolico de pan co valoro ou con sorte algún anaco de touciño por facer un traballo que ben valía o porco enteiro..
Foi un deses días nos que a fame semella querer buscar os límites os febres humanos, finxindo limitacións en troques de virtudes que ninguén imaxinaría que poideran xurdir entre tanta miseria….estaba meu bisavó só na casa, pois a sua dona (a miña bisavoa) saira para traballar. De súpeto escoitou un ruido no forno e votou cara alo correndo. Ao chegar escoitou como dentro do forno no que se estaba a facer o pan saían uns laios de miniños… eran de duas rapaciñas que vivían aló cerca e que eran pobres de último nivel, que cando xa non poideron máis e entraron para coller o pan do mesmo forno, quedaran encerradas, donde se estaban queimando por medo as represalias do meu bisavó.
Meu bisavó, temblándolle as mans, sacounas do forno, queimadiñas, dooridas, avergoñadas por tratar de roubar o pan, apoucadas, porque sentían que estaban facendo algo malo, “NON ROUBARÁS”, decía a igrexa, pero sin embargo non falaba nada da fame, “NON ROUBARÁS” algo que tentaba contra as dores da alma pero que nadie lle dixo a elas, coitadiñas, como eliminar as dores que a fame producía no corpo, "NON ROUBARÁS" pero ninguén lles decía "NON PASARÁS FAME"; e dándolles o pan que tiñamos para nós ese día, mandounas para a sua casa e en canto marcharon o ruin home de ferro escomenzou a chorar.
Pouco despois, chegou a miña bisaboa e foi sacar o bolico de pan do forno…mais non se atopaba alí, polo que lle dixo ó meu abó:
- Xosé, collestes ti o pan da lareira?
- Non, eu non.
- Pois alghén o roubou…seguro que foi Maruxa, vaime a escoitar.
- Estate queda, compañeira, pídocho por favor.
O meu bisavó agarrouna antes de que poidera sair da casa, e ainda con bágoas na cara, abrazouna e contoulle o sucedido. Nunca miña bisavóa vira ó seu home mergullado na sua propia tristura, vencido polas desgracias alleas, cando as propias nunca o fixeran, e desde entonces na miña casa fanse sempre dous bolicos de pan e deixámos un deles fora da lareira, que unhas veces desaparece e outras non, pero nadie pregunta por el...
Nobreza ou pobreza? Si cando desde a pobreza pode aparecer a máis grandes das nobrezas, ca riqueza e o traballo compartido, ninguén debería pasar fame. Oxalá este sentimento chegue a quen poida facer algo……..
