miércoles, 30 de junio de 2010

GALIZA FEDELLA III (E ainda segue sendo o seu irmanciño)


GALIZA FEDELLA III
Noutrora, neste mesmo tempo do que andábamos a falar, o señoritismo xa pasara dos agros ó mar, e as novas crases medias eran se cadra menos aturables que as de máis enriba. Non por nada alguén escribiu o refrán de “nin pidas a quen pideu, nin sirvas a quen sirveu”, así e todo, a sorna neste país alcanza a sua expresión máxima nas xentes máis cativeiras ou polo menos así os miran os que non se decatan de que eles, e só eles, perseguidos, marxinados, exprotados e sen máis estudos que os que o traballo a reo e a vida escrava lles daba, fixeron perdurar no tempo esta nosa lingoa, grazas a todos eles e sen máis imos co conto.

E AINDA SEGUE SENDO CAPITÁN
Esta é a historia de Xosé, mariñeiro de profesión, traballador e bó bebedor, perdidamente enamorado da sua muller. Estaba este Xosé enrolado no “ROSIÑA III”, un mariñeiroque xa fora ó peixe espada nas Illas Azores, no verán e ó atún en Sudamérica, e agora en Terranova o bacallau. Tiña bandeira de conveniencia, para evadir toda crase de impostos , debía ser dos poucos (ha,ha,ha) que había así. Era o barco máis desarroupado, máis remendado e máis inseguro que había no Atlántico, ainda así e todo, o Capitán xuraba que era un barco moi mariñeiro, malia os cartos que lle tiña que arrear o Armador ós das inspeccións do traballo para poderen sair con el.
Pois este era o noso case protanista, polo menos o antagonista da nosa historia, era Pesca nos barcos do bacallau, dos que ían ó Canadá ou a Noruega. Gorentaba este personaxe de cazar as pombiñas cunha escopeta, desas parecidas as do tiro, pero sen a mira desviada. Este señorito tiña a mala costume cando navegaba ate a praia onde pescaba, de por a calquer mariñeiro que el consideraba que non estaba facendo nada, a libertar paxariños, metidos nunha xaula, para probar a sua puntería. Mais cando non atinaba con eles enfadábase como un cativo de oito anos cando lle quitan o seu xoguete preferido e pagábaas co coitado que liberdara as pombas, encomendándolle as tarefas máis duras, inventando traballos inexistentes, manciñandoo como persoa e como traballador ate ponto de pedir a baixa na empresa ó rematar a marea, que si xa en por ela era longa dabondo, a ruindade deste bipedestante animaliño, facía que semellase interminable para o que o tiña que sufrir e mesmo para os seus compañeiros que non daban feito para axudarlle por moito que tentaban arroupalo entre todos. E isto pasaba tódalas mareas, porque si ben pescando non valía moito, como persoa non valía nada e como tirador menos, era pésimo a pesares de disparar cunha escopeta da que se fachendaba decindo que era a mellor e máis cara do mercado, que prácticamente dispara soa..mellor nos iría a todos se eso fose certo-pensou Xosé.
Pero houbo unha marea na que lle tocou a desagradable tarefa de darlle a falsa liberdade as inocentes pombiñas a un rapaciño de trece anos que alí embarcou, escapando da fame. Este era Xanciño, un rapaz moi bó, moi traballador, moi tímido que enseguidiña calou entre a ruda e nobre xente mariñeira, todos lle chamaban meu irmanciño, por que a todos mirando cara el lles recordaba ós seus comezos, cando eles tamén eran “Xanciños”.

O Pesca, namentras ían na ruta, chamou a Xanciño á ponte de goberno, e mandoulle ir buscar os paxaros para soltalos. Xanciño que xa oira as maneiras deste energúmeno, foi con medo en busca das aves. Xosé, atopouno ca xaula na man, chorando e tremendo co medo e preguntoulle:
- Onde vas ca xaula?
- Tocoume a min- dixo con bágoas nos ollos-, a ver si acerta este fillo de puta.
- Por iso non chores meu irmanciño, que hoxe vounas liberar eu contigo, dame eso a min e non te preocupes, que el terá máis poder, máis rango, máis cartos, pero nos somos dous a pensar, e lonxe de chorar, hoxe has de rir.
- Agradézocho Xosé, pero non quero que quedes mancado pola miña culpa.
- Que non te preocupes-dixo chiscándolle un ollo a Xanciño- que a soberbia desta xente é tan cega como a sua puntería.
E alá foron os dous para a proa a darlle a liberdade de conveniencia, ás pombiñas de conveniencia, co Pesca de conveniencia no barco de Bandeira con máis inconvintes que endexamáis cruzara os mares.
Dixo Xosé:
- Capitán, escomenzamos a liberalas- dixo Xosé.
- Sí, que xa estou preparado.
- Xanciño- dixo en voz baixa- ti vaimas pasando de maneira que non as vexa.
Xanciño colleu a a primeira pomba ainda mergullado no medo e nas bágoas e doulla a Xosé. Xosé retorceulle o pescozo e tirouna o ar para que o señorito disparase…oieuse o estalido e o silbido do disparo que non pasou nen sequera preto da pomba, pero que como xa estaba morta, caiu fulminada ó mar para regocixo do nefasto antagonista.
- Vedes que puntería teño, son ou non son o mellor do mundo disparando Xosé?.
- Si oh, xa non se fala doutra cousa neste mundiño da pesca que da sua puntería.
Xanciño, agachou a cabeza e tapando a boca ca man, rieuse silandeiramente por fora, mentres escachaba de risa por dentro.
- Veña, veña Xosé, votade outra.

A xogada era a mesma, e de cada vez que disparaba, alongábase máis nos seus comentarios, vanagloriándose do seu esprito de gran cazador, e canto máis falaba máis se ría Xanciño. Xosé sorrieulle e doulle un abrazo como o dun pai a un fillo, a pesares de non ter ningún por mor da enfermedade que a muller da súa vida, a sua princesiña como el acostumba chamarlle sufría.

Pasou moito tempo desde aquelo, xa Xanciño era un home feito e dereito, que mercara o seu propio barco e foi para unha taberna donde tiñan costume de reunirse os mariñeiros. A Xosé a vida non lle sorrira nada, morrera a sua princesiña, e por riba atopábase pedíndolle, que digo pedíndolle, supricándolle traballo o miserento do Capitán cazapombas que lle gritaba diante de todo o bar:
- Como che vou a dar traballo, se eres o peor mariñeiro de toda a pesca, ademáis xa estás moi vello.
Xanciño, foi cara el, había moito tempo que non o veía e correu para abrazalo:
- Meu pai, non lle fagas contas a este merdento, ti veste a traballar conmigo, faime falta alguén de confianza e que sepa de verdade o que é o mar.
O Capitán ofendido díxolle a Xan:
- Así, con esta crase de xente endexamáis che irá ben a empresa, faime caso que eu teño un título de Capitán, sabes por que o teño?.
Xan mirouno de arriba abaixo, chiscoulle un ollo a Xosé e botando unha gargallada díxolle:
- Sí home, si que o sei…pola puntería (ha,ha,ha,ha).
Agora o que reía era Xosé, que marchou co seu irmanciño a surcar de novo os mares, alén dos cazapombas.

Por desgraza quedan moitos cazapombas neste noso país, que achan en disparar onde atopan debilidade unha maneira de sentirse superiores, por sorte moitas veces erran eses disparos. Mágoa que este mundo non se encha de Xanciños, mais que se anden con ollo que cada día somos máis....

miércoles, 2 de junio de 2010

GALICIA FEDELLA II (E a primeira vez que vin...)


Mil demos non saberían expricar o porque desta nosa forma de ser, nen tan siquera da nosa maneira de non ser, decían nunha coñecida película: “cando crees que os estas fodendo, eles estanche fodendo a tí”, pode ser outra seira de redimir as nosas inquedanzas, os nosos anceios, ou simplemente ese sentido da supervivencia que nos dou o tempo da fame. Non trato con isto de xustificar todo o que se faga no nome da mesma, nin moito menos, agás cando os que pasan fame son os teus fillos, a túa xente, namentras ós que lle roubes non sexan os teus veciños que a moi duras penas logran cumprir esa necesidade básica. Nunha Galiza, envolta no tempo da postguerra, contábanos unha muller de máis de noventa anos que nos atendía nun bar a historia que deseguido vos vou relatar, que mentras nos ía narrando o que ela vivíu saían nas noticias que o goberno ía crear unha lei para que se aprazase a xubilación ate os setenta anos…parou un intre, mirou cara a televisión, fitou cara nos e dixo: “a ver como fagho eu aghora para cheghar a eles, ghopinhos” e votou a rir (ha, ha, ha)… demasiado galega ate para min.

E a primeira vez que vin…
E a primeira vez que vin un mercedes furado por unha escopeta de sal….
Era unha parella desas que veñen de fora, dos que dín: “que bonito es Galicia, lástima que su gente sea tan atrasada”, namentras ensuxan os nosos montes, as nosas praias, en fin, a nosa natureza con toda crase de basura que eran capaces de xenerar. Non ían tiralas a unha papelera, porque para iso xa estaban os atrasados do pobo, e só eles, no mes que viñan a pasar o vran a Sanxenxo, facían que comeramos quentes o resto do ano ou eso creían eles, e nos ensinaran o que era a vida de verdade, como se inventaran eles a Universidade de Santiago, ou o Windows, ou o tratamento para o cancro, senon todo o contrario, foron e siguen sendo o cancro de Galiza, non respetando a nosa natureza, encarecendo a vivenda e facéndose cas empresas e a enerxía que esta nosa nazón produce… mais iso non cabe neste conto, quizais nun posterior, cando o meu coñecemento poda rubirlle un chisquiño entre os tobillos e a rodilla, do libro que mellor exprica a realidade galega, do mellor dos galeguistas, da figura que mellor nos representa…por suposto falo de SEMPRE EN GALIZA de Daniel Afonso Rodríguez Castelao, namentras, só tratarei de facer chegar a vos a sabeduría da nosa xente. Pois estaba a nosa parella de veraneantes pola Galiza rural de Ardán (localidade de Pontevedra), cando de súpeto viron un home que estaba nunha leira apañando sacos de patacas e meténdoos nunha furgoneta:
- Cari, podríamos comprarle un par de sacos para nosotros, seguro que se los quitamos por dos duros a estos aldeanos.
- No me parece bien que nos aprovechemos de su ignorancia, pero…que caray, también ellos nos cobran bien los “cafeses” en Sangenjo.
O macho Alfa desta parella dirixiuse ó labrego e díxolle:
- Hola, mira, queríamos comprarte dos sacos de patatas ¿Cuánto valen?.
- Mire, valer valer, valen máis do que vostedes poden pagar, pero por 50 pesos cada un poden levalos.
Fitaron un cara o outro e en voz baixa para que o noso labrego non os escoitasen namentras tiñan a seguinte conversa:
- Ah, que barato es, pero estos gallegos son muy ignorantes, seguro que si le ofrecemos menos, nos lo deja a la mitad de precio.
- Fijo que sí, cari, déjame a mí, ya verás como lo engaño.
O home seguía enchendo a furgoneta cos sacos de patacas cando notou como se volvían a dirixir a el aquela parella de fora:
- Mira, señor, nos parece un poco caro, y además no tenemos más que setenta “pesos” como le llamais aquí, así que si los quieres, nos tienes que vender las patatas por ese precio.
O labrego mirou cara eles, asentou ca cabeza, colleu os cartos e díxolle:
- Ahí as tendes, collédeas.- Colleu os cartos, subeu a furgoneta e dispuxose a acendela para marchar.
- Mira, perdona, porque te vas tan aprisa, ¿no tienes tienes miedo a que en vez de coger dos sacos cojamos tres o más?.
- Mirade, collede os que queirades, eu teño que marchar.
- ¿Qué dijo cari?.
- Yo que sé, alguna tontería de estos ignorantes.
De súpeto escoitouse un berro dalguén que corría cara a eles cunha escopeta:
Me cagho na cona que vos pariu, ladróns do carallo, fillos de puta¡.- Era o dono da leira, que escomenzou a dispararlle con balas de sal, que non matan, pero firen os orgullos, curan as soberbias e malpoucan os vehículos.
E a primeira vez que vin un mercedes …