A voz desde a barreira

Bieito¡ Bieitiño¡ Meu Bieito¡. Soaba unha voz de muller rachada de anguria, pena e desesperación.
En Palmeira existía hasta non hai moito unha barreira desde a cal as mulleres chamaban os seus fillos, era moi curiosa, non se sabe ben o porqué pero estiveras onde estiveras podías escoitala. A barreira era un precipicio de aproximadamente tres metros (agora desde que fixeron o recheo apenas chega o metro e medio), que ía dar a praia, situada entre duas casotiñas, que viñan sendo pequenos alboios nos que se gardaba de todo, desde animais, galiñas e porcos principalmente, ate toda clase de aperos tanto de labranza como de pesca, incluso chegou a vivir xente dentro delas. Cando eramos pequenos xuntábanse todalas nais da Arrochela para chamarnos e nos, pequenos demos metidos en calquer recuncho do pobo, oiámolas e corríamos para a casa a fume de carozo.
Bieito¡ Bieitiño¡ Mue Bieito¡
Unha vez atopamos a un vello, ca camisa por fora, que nos contou a lenda da voz da barreira. Xuntámonos o redor del expectantes e escomenzou a contar a historia: Aló polo 1940, había unha muller chamada Maruxa, fermosa como ninguna, moreniña con grandes ollos verdes, que tivo a sorte de ter un miniño e mala sorte de que lle morrera o marido tres días antes de nacer. O miniño chamábase Bieito e era a sua razón para vivir, traballaba de sol a sol para que a Bieitiño non lle faltase de nada, era unha nai como poucas, desvivíase polo seu filliño. Bieito non era un rapaz malo, todo o contrario, era moi bó pero como case todolos rapaces, un pouco fedello, un chisquiño traveso. Unha vez el e dous amigos máis con so once anos, colleron unha dorna do peirao e foron dar unha volta con ela ate a illa da Tixosa. Nese mesmo intre, cambiou o vento, entrou unha tormenta e escomenzou a subir unha forte oleaxe que os mandaba cada vez máis lonxe da Praia. Empezaron a gritar para que alguén os fose buscar, pero non había ninguén que os poidese escoitar…tres días despois apareceron os corpo de dous dos rapaces nunha praia da Illa da Arousa, pero non Bieito, ni a embarcación, mais pouca esperanza había xa para el. Maruxa cando se enterou da noticia toleou, foi para a barreira e escomenzou a chamar a Bieito:
Bieito¡ Bieitiño¡ Meu Bieito¡ .- Os gritos eran cada vez máis desgarradores.
Estivo tres días e tres noites seguidas, baixo a chuvia e os relámpagos, chamando ó seu fillo desde a barreira, a xente ía buscala para que volverá para a casa, que era unha pena pero que Bieito xa non ía volver, pero Maruxa tiña a loucura ou a fé, non se sabe ben, que chamando desde a barreira, Bieito oiríaa e voltaría con ela. Os tres días Maruxa morreu, caeu abatida por un raio caeu ó chan e rolou ate caer pola barreira, onde ó chegar dou ca sua fermosa face contra unha pedra, desnucándose e chamándo co seu derradeiro alento o seu filliño.
Bieito¡ Bieitiño¡ Meu..¡
Os catro días apareceu a dorna con Bieito acurrucado dentro dunha das bancadas tapado con redes, cheo de frío, pero vivo. Unha vez máis, ainda que tarde a barreira seguía cumprindo co seu traballo. Desde entonces nas noites de tormenta cando un raio cae cerca da barreira podese adivinar a figura dunha muller morena con grandes ollos verdes, fermosa como ningunha, que cunha voz desgarrada segue buscando ó seu fillo:: “Bieito¡ Bieitiño¡ Meu Bieito¡, que ninguén sabe quen é…agás eu.
O señor Bieito, ca sua enrugada cariña, empapadiña de bágoas, ca sua camisa por fora e a sua pena por dentro, levantouse e encarando a barreira berrou:
Nai¡ Naiciña¡ Miña nai¡

CARMELA

CARMELA
Foi una desas mulleres que non pudo facer a sua vida, a pesares de ser ben fermosa en moitos sensos, por ter que marchar para darlle de comer ós seus país. Foise a Madrid a traballar de muller de servicio, en fin, naqueles tempos chamábanlle de criada ou sirvienta, o cal era máis axeitado ou polo menos máis axustado á realidade pois en troques dos extintos señores feudais apareceron os novos ricos que eran case peores. Unha vez morreron os país voltou para a sua casa, que xa nunca abandonaría ate a sua morte. Era unha muller de forte carácter, ainda que rezumaba bondade por tódolos poros da sua pel, polo que era querida e respetada por tódolos vecinos, rexeitaba a inxustiza, ainda a pesares de que a inxustiza a estivo acompañando a maior parte da sua vida. Neste senso vouvos contar a historia que dela ouvin e que non sei que daría por vivila in situ. Por certo aló donde te atopes, quero que sepas que na miña casa, antes a túa, será haberá un oco para ti como ti sempre o tivestes para nos, por sempre grazas.
Alá polo 1950 existía en Galiza a figura do paneiro. O paneiro non tiña nada que ver co pan, senon cos panos. Era o que ía vendendo os retais polos pobos, este en cuestión, foi o que nos tocara en Palmeira, que lonxe de ter a humildade do que vende polos camiños, tiña a fachenda do que che perdoa a vida, cecais os principios do Corte Inglés …ate que chegaba a porta de Carmela. Ai! Haí daba en oso. Para chegar ate alí baixaba pola Rua do Espiño ate dobrar a dereita para encauzar a Rua do Medio e caseque o final no número séis achábase a casa da nosa protagonista. Carmela sempre rifaba con el:
- E logho canto pides por esa retal dourado?.
- Son cinco pesos.
- Cómo? é dourado ou é de ouro?.Ti toleaches, levas dous e xa vas pagho, ladrón do carallo, que aquí somos xente humilde pero non parvos.
- Non , por dous non cho podo deixar, senon perdo eu cartos.
- Pois logho vaite, xa volverás e despois heichos de dar ou non.
- Como moito catro e xa non lle ghano nada.
- Que te vaias, que agora xa non cho quero nin reghalado.
Cousas do destiño, ou non, o paneiro volvía como os cans asustados, co rabo entre as pernas, e petaba na porta de Carmela:
- Mira, vas ter sorte muller, xa é o último que me queda por vender así que valo levar polos dous pesos.
- Aghora non sei si cho quero- decíalle dándolle os dous pesos cunha man e arrincándolle o anaco de tela ca outra.
Desde esa, a maior parte dos vecinos dábanlle os cartos a Carmela para que lle mercase as telas, pola outra banda o paneiro cada vez que encaraba a Rua do Medio, xa ía con medo, percurando non parar moito cando vía que saía do número séis a sua dona.
Carmela tivo que marchar a Santiago a coidar no hospital a unha tía súa que tiña segundo os pseudomédicos unha enfermedade rarísima, semellante o aire do morto, estaba completamente esblancuxada, desnutrida, roída pola fame, destrozada polas andraxes da vida miserenta e escrava, pero xustificábase mellor polo aire do morto, quizáis cerrando os ollos á realidade ésta troca ate converterse nun paraíso, ou eso debían coidar eles.
O voltar para a casa, unha das veciñas, posiblemente a máis probe da rua, foille ensinar un retal que mercara cos aforros que lle quedaran despois de pasar penurias e traballo arreo para poder facerlle un vestidiño á sua pequena que xa non tiña case roupa que por:
- Mira Carmela, que retal dourado merquei onte para facerlle un vestidiño a Maruxiña.
- Ai! E máis é como o meu, pero non te preocupes que eu troco por outro e listo, de feito é unha cor máis para un meniña que para min. E canto che costou?.
- Costoume séis pesos.
- Canto? Séis pesos? Pois a min cobroume dous.
A veciña, derrubouse, e caendo de xoenllos o chan escomenzou a chorar, pois só ela sabía as que penas que pasara para poder mercar o retal, para que encima se aproveitaran dela desa maneira, non en van hai o dito: sempre chove na casa do probe. Carmela o vela tan triste e avergoñada, agarrouna do brazo, levantouna e dixo:
- Non chores, que mañá ten que pasar por aquí.
Ó día seguinte, o paneiro coma sempre baixou pola Rua do Espiño, torceu a dereita, e ainda non rematara de encarar a Rua do Medio, cando na parte da abaixo, do número séis, saia Carmela. Quedou parado, non sei si foi a intensidade da mirada dela ou os remorxos polo que fixera, pero fíxose un silenzo tan incómodo como espeso, que soio rachou Carmela:
-Aaaah, ladrón do carallo, a ti quería eu verche…
Non fixo falla nin unha verba máis, nunca unha tormenta cuspíu un raio tan rápido como o paneiro soltou os catro pesos. Nunca os xuices e avogados crebaron unha inxustiza en tan pouco tempo e de maneira tan tallante como a nosa heroína. Ogallá o mundo se enchera de Carmelas e non de falsos coidadores da xustiza para que os paneiros deste mundo, que hai moitos e de moitas crases, non se saian sempre ca súa cando de exprotar ós débiles tratan.